پایایی و روایی چیست؟

پایایی (Reliability) به میزان پایداری و ثبات سنجش اشاره دارد

روایی (Validity) به میزان دقت آن اشاره دارد.
هنگام طراحی پژوهش، روش‌های برنامه‌‌ریزی برای انتخاب روش و نوشتن نتایج، به‌خصوص در تحقیقات کمّی، باید به روایی و پایایی آن توجه داشت

روایی و پایایی دو مبحث کاملاً متفاوت هستند.

روایی به چه معناست؟

ابزاری که برای جمع آوری داده­ ها مورد استفاده قرار می ­گیرند، در مرحله اول باید از روایی یا اعتبار (Validity) برخوردار باشند و در مرحله دوم باید پایایی یا اعتماد داشته باشند.

روایی بدین معناست که روش یا ابزار به کار رفته تا چه حد می ­تواند خصوصیت مورد نظر را درست اندازه گیری کند.

مقصود از روایی این است که ابزاری که برای اندازه گیری مورد نظر انتخاب شده است ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را دارد یا خیر. به عبارت دیگر مفهوم روایی، به این سوال پاسخ می­ دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می­ سنجد.

تدریس خصوصی آمار و احتمال در مشهد(09338668710)

کلاس های تدریس خصوصی آمار و احتمال در مشهد(09338668710)

و به صورت آنلاین برای متقاضیان سراسر کشور

 

🔻تعاریف علم آمار:

• آمار، علم پردازش داده و تخمین احتمالات بوسیله روش های مبتنی بر ریاضی است.

• علم آمار، علم فن فراهم کردن داده‌ های کمّی و تحلیل آن‌ها به منظور به‌ دست‌ آوردن نتایجی که اگر چه احتمالی است، اما در خور اعتماد است.

• علم آمار را به عنوان دانشی تعریف می‌کنند که به مطالعهٔ گردآوری، تحلیل، تفسیر، ارائه و سازماندهی داده‌ها می‌ پردازد.
در واقع آمار را باید علم و عمل استخراج، بسط، و توسعهٔ دانش های تجربی انسانی با استفاده از روش‌های گردآوری، تنظیم، پرورش، و تحلیل داده‌ها و در نهایت استفاده از ابزار های ریاضی دانست.

• اغلب افراد با کلمه آمار به مفهومی که برای ثبت و نمایش اطلاعات عددی به کار می‌رود آشنا هستند؛ ولی این مفهوم منطبق با موضوع اصلی مورد بحث آمار نیست. آمار عمدتاً با وضعیت هایی سر و کار دارد که در آن‌ها وقوع یک پیشامد به‌ طور حتمی قابل پیش‌بینی نیست.

 

 

🔻هدف علم آمار

• از مهم‌ترین اهداف آمار، می‌توان تولید بهترین و قابل اعتماد ترین اطّلاعات از داده‌ های موجود و سپس استخراج دانش از آن اطلاعات را ذکر کرد.

 

🔻طبقه بندی علم آمار

• علم آمار را از منظر های مختلف می توان به دسته های متفاوتی طبقه بندی کرد.
که به این دسته بندی ها با شرح و تفسیر خواهیم پرداخت.

🔻اولین و جامع ترین تقسیم بندی علم آمار بدین صورت است:

• آمار استنباطی
(Inferential Statistics)

• آمار توصیفی
(Descriptive Statistics)

 

🔻تعاریف آمار توصیفی و استنباطی:

• آمار توصیفی:
Descriptive Statistics

 آمار توصیفی تنظیم و طبقه‌ بندی داده‌ها ، نمایش ترسیمی، و محاسبهٔ مقادیری از قبیل نما، میانگین، میانه و … می‌باشد که حاکی از مشخصات یکایک اعضای جامعهٔ مورد بحث است. در آمار توصیفی اطلاعات حاصل از یک گروه، همان گروه را توصیف می‌کند و اطلاعات به دست آمده به دسته‌های مشابه تعمیم داده نمی‌شود.
نقش آمار توصیفی در واقع، جمع‌ آوری، خلاصه کردن و توصیف اطلاعات کمّی به دست‌ آمده از نمونه‌ ها یا جامعه‌ ها است. اما محقق معمولا کار خود را با توصیف اطلاعات پایان نمی‌دهد، بلکه سعی می‌کند آنچه را که از بررسی گروه نمونه به دست آورده است به گروه‌های مشابه بزرگتر تعمیم دهد.

• آمار استنباطی:
Inferential Statistics

چنانچه به جای مطالعه کل اعضای جامعه، بخشی از آن با استفاده از فنون نمونه‌ گیری انتخاب شده، و مورد مطالعه قرار گیرد و بخواهیم نتایج حاصل از آن را به کل جامعه تعمیم دهیم از روش‌ هایی استفاده می‌شود که به آن ها آمار استنباطی می گویند.